Misvattingen over vlees #2: de ecologische voetafdruk van de Engelse veehouderij

9 juli 2020

Norme Qualité Agneau - Kwaliteitslabel Lam - British

Na het bespreken van de broeikasgasproductie van de Engelse veehouderij wordt in dit artikel dieper ingegaan op de milieuvoetafdruk van de Engelse veehouderij en de mythe dat de veehouderij slecht is voor het milieu. In tegenstelling tot deze mythe is in het Verenigd Koninkrijk aangetoond dat het vee rechtstreeks bijdraagt aan de biodiversiteit.

Het is waar dat vee een belangrijke rol speelt in het behoud en de verbetering van natuurlijke habitats. In sommige gevallen spelen ze zelfs een essentiële rol, zoals voor het tijmblauwtje (Phengaris arion) waarvoor weilanden een ideale habitat zijn. In feite draagt een goed begrazingsbeheer bij aan het behoud van veel prioritaire habitats zoals kalkgraslanden en bergweiden. Volgens een studie uit 2019 bevindt 53% van de sites van wetenschappelijk belang zich op bergweiden, en 96% van deze sites bevindt zich in gunstige of herstellende omstandigheden.

Naast de rol die het vee speelt bij het behoud van natuurlijke habitats, draagt het ook bij aan het behoud of de verbetering van de bodem die voor de gewassen wordt gebruikt, zoals verschillende studies hebben aangetoond. Bij goed gebruik kan mest een zeer effectieve meststof zijn. Het bevat veel voedingsstoffen die gewassen helpen om goed te groeien en kan ook de snelheid van waterfiltratie en -retentie verbeteren. Het gebruik van deze natuurlijke meststof vermindert ook het gebruik van chemische verbindingen zoals lachgas.

In de meeste landbouwgebieden in het Verenigd Koninkrijk zijn ook strenge regels ingevoerd om de watervervuiling door mest en de luchtvervuiling door ammoniak te beperken. Een andere studie belicht ook de processen die boeren hebben ingevoerd om de ammoniakconcentratie in de door het vee geproduceerde mest te verminderen, een proces dat zowel duurzaam als rendabel voor hen is.

Het gebruik van water voor de veeteelt wordt ook vaak in twijfel getrokken door milieuactivisten. Maar het meten van het waterverbruik is vrij complex. Bij de berekening van de watervoetafdruk van een activiteit wordt het water meestal in drie verschillende groepen verdeeld:

  • Groen water: water van de neerslag, dat wordt gebruikt waar het valt door gewassen en weilanden – dit water kan in principe niet voor iets anders worden gebruikt.
  • Blauw water: water dat rechtstreeks uit een kraan komt.
  • Grijs water: zoet water dat wordt gebruikt om vervuiling te verdunnen.

Het gebruik van water verschilt van boerderij tot boerderij. Voor rundvlees is naar schatting 17.000 liter water nodig om een kilo Engels rundvlees te produceren. Echter, slechts 0,4% van deze 17.000 liter water is eigenlijk blauw water, en maar liefst 84,4% is groen (regen)water dat wordt gebruikt voor het onderhoud van de weilanden. De rest is grijs water.

Voor lamsvlees wordt geschat dat er 57.759 liter water nodig is om een kilo Engels lamsvlees te produceren. Dit cijfer omvat slechts 0,1% blauw water en 96,6% groen water, dat opnieuw wordt gebruikt voor het onderhoud van de weilanden. De rest is grijs water.

Zoals uit deze cijfers blijkt is groen water het grootste deel van het water dat voor de Engelse veehouderij wordt gebruikt. Groen water zou anders nauwelijks zijn gebruikt. In tegenstelling tot de productiesystemen die in sommige landen waterirrigatie vereisen, is het werkelijke hydraulische effect van Engels rund- en lamsvlees zeer klein.

Hoe zit het met de melkproductie? Men gaat ervan uit dat er 8 liter blauw water nodig is om een liter melk te produceren. Dit cijfer kan echter worden vergeleken met de 158 liter blauw water die nodig is om een liter amandelmelk te produceren.

Vaak wordt vergeten dat het fokken ook wol oplevert, een 100% natuurlijke, biologisch afbreekbare en hernieuwbare vezel, aangezien de schapen elk jaar een nieuwe vacht produceren. Het is ook een uitstekende isolator die de uitstoot van kooldioxide vermindert bij gebruik thuis. Maar deze ongelooflijke natuurlijke hulpbron is alleen beschikbaar als er een winstgevende veeteeltindustrie is.

Er zijn dus veel factoren waarmee rekening moet worden gehouden bij de berekening van de ecologische voetafdruk van de Engelse veehouderij. Het is ook belangrijk om te vermelden dat veel boeren helpen met de productie van hernieuwbare energie, bijvoorbeeld met de installatie van zonnepanelen of windturbines die miljoenen huizen van energie voorzien.

Tot slot trekken de bucolische landschappen van het Engelse platteland, die grotendeels door de landbouw zijn ontstaan, elk jaar meer dan 3 miljoen toeristen aan, wat bijdraagt tot het behoud van de lokale economie. Attracties op het Engelse platteland zijn onder andere een reeks Nationale Parken en AONB’s (Areas of Outstanding Natural Beauty) die bijna 70 miljoen dagjesmensen per jaar ontvangen en in totaal 1,78 miljard pond uitgeven.